 AI
- Pałac Hirschmannów – Miejsce Urodzenia Artysty
Pałac w Przeździatce, zaprojektowany przez znanego włoskiego architekta Henryka Marconiego dla rodziny Hirschmannów w latach 60. XIX wieku, był niegdyś okazałą rezydencją w stylu willi włoskiej. Po wojnie, podobnie jak wiele innych obiektów dworskich i pałacowych, zmienił swoją funkcję. Przekształcenie go w szpital, a co za tym idzie, miejsce urodzenia artysty, nadaje mu w jego twórczości szczególny, sentymentalny wymiar.
Michał Kurc w swoich wspomnieniach często odwołuje się do Pałacu w Przeździatce. Na swojej stronie internetowej "Fotografika i nie tylko" podkreśla, że do 1954 roku mieszkał w XIX-wiecznej oficynie obok pałacu, z widokiem na "willę włoską i park z akwenem". To wczesne doświadczenie, obserwacja architektury i otoczenia z perspektywy dziecka, a następnie młodzieńca, ukształtowało jego wrażliwość na piękno i historię miejsca.
Spojrzenie Fotograficzne Michała Kurca na Pałac i Park
Michał Kurc, jako mistrz fotografii, podchodzi do Pałacu Hirschmannów w Przeździatce z głębokim szacunkiem dla jego historii i architektury, jednocześnie wplatając w swoje prace osobiste refleksje. W jego fotograficznym projekcie na temat Przeździatki, który jest częścią większego cyklu "Sokołów Podlaski - z tamtych lat", możemy dostrzec:
Dokumentację Architektoniczną: Kurc z dużą precyzją dokumentuje bryłę pałacu, jego detale architektoniczne, a także zmiany, jakie nastąpiły w jego wyglądzie na przestrzeni lat. Poszukuje zarówno ujęć ogólnych, prezentujących majestat budynku, jak i zbliżeń na zdobienia, okna czy drzwi, które świadczą o minionej świetności. Jego prace mają często charakter cyfrografii, co pozwala mu na artystyczną interpretację i podkreślenie specyfiki materiału.
Park z Akwenem – Element Kompozycji: Park otaczający pałac, z jego starodrzewem i akwenem (prawdopodobnie stawem lub kanałem), stanowi integralną część jego fotograficznych kompozycji. Kurc często wykorzystuje grę świateł i cieni, by oddać nastrój i głębię przestrzeni parkowej. Akwen, będący lustrem odbijającym otoczenie, staje się elementem dynamicznym, zmieniającym się wraz z pogodą i porami roku. Fotografie te ukazują nie tylko piękno natury, ale także jej symbiotyczny związek z architekturą.
Wymiar Nostalgiczny i Historyczny: Ponieważ pałac był miejscem jego narodzin i wczesnych lat życia, zdjęcia Michała Kurca często emanują nostalgią. Artysta nie tylko rejestruje obecny stan obiektu, ale także próbuje przywołać jego przeszłość, snując opowieść o dawnych właścicielach, funkcji szpitala, a także o własnych wspomnieniach związanych z tym miejscem. Jego prace stają się mostem między przeszłością a teraźniejszością.
Uchwycenie Przemian: W swoich pracach Michał Kurc śledzi również przemiany, jakim ulegał pałac i jego otoczenie po II wojnie światowej. Pokazuje, jak z rezydencji stał się szpitalem, a następnie być może popadał w zapomnienie. Jego fotografie są cennym świadectwem tych historycznych zmian.
Dzięki swojej wrażliwości i mistrzostwu technicznemu, Michał Kurc tworzy nie tylko dokumentację architektoniczną Pałacu Hirschmannów w Przeździatce, ale także głęboko osobistą opowieść o miejscu, które ukształtowało jego tożsamość jako artysty.
Rok
1859,
1876...
Pałac
|
Hirschmanów
W
miejsce dworu Hirschmanowie pobudowali pałac. Do zaprojektowania nowego domu zaangażowali w 1859 r. znanego architekta, Henryka
Marconiego. Pałac otrzymał formę popularnej w 2. poł. XIX w. willi włoskiej - budowli opartej na wzorach zaczerpniętych z architektury włoskiego renesansu... Do skrzydła wschodniego przylegała oranżeria,
która od południa zamknięta była odcinkowo. Ściany oranżerii przeprute były
dużymi arkadowymi oknami i zwieńczone górą profilowanym gzymsem koronującym.
Pałac
był wielokrotnie przebudowywany - to zdjęcie chyba jest najbliższe
pierwotnemu wyglądowi pałacu. Z Albumu
Rodzinnego Heleny (Dzidzi) z Malewiczów Stanisławowej
Chądzyńskiej. Fot. Autor
nieznany. Cyfrografia: Michał Kurc.
Elewacja frontowa pałacu, widoczna na zdjęciu posiadała wysunięty ku przodowi portyk kolumnowy z podjazdem. Boczne ściany portyku miały formę arkad filarowych, zaś dominującym akcentem ściany frontowej była wysoka, pół koliście zamknięta arkada utworzona z dwóch kolumn dźwigających odcinki belkowania oraz szczyt zakończony dwuspadowo i zwieńczony
akroterionami.
Fragment
oryginalnego projektu H. Marconiego...
...
Dom wiejski dla Wielm. Hirschman z Przeździatki.
Dzięki
uprzejmości Pani Marzeny Hirschmann mogę, razem z Państwem, obejrzeć
zdjęcie z rezydencji Hirschmanów w Przeździatce, wykonane w roku 1876.
Podwieczorek na werandzie w Przeździatce
1876 r.
Z albumu Pani Marzeny Hirschmann. Copyright
© Marzena Hirschmann
Od lewej:
Ludwik
Hirszman, przed nim Maria Komierowska z Hirszmanów, za nią Zosia Wasilewska siostrzenica, stoi Szepówna siostrzenica,obok Stanisław
Hirszman. dalej przy stoliku od lewej: Joanna Wasilewska matka Teresy Hirszman prababcia, Teresa
Hirszman, matka Rawicza oraz Władzio Rawicz. Obok Stanisława Hirszmana stoi stary Schoppe stryj, za panią Teresą Hirszman lokaj.
|
Rok
1924
|
...
Zbigniewa Malewicza
Zbigniew
Malewicz nie zwlekając przystąpił w roku 1926 do odnowy pałacu, co
spowodowało zmianę jego wyglądu - elewację frontową wraz z portykiem ozdobiono pełną balustradą. Na
stronie albumu zdjęcie pałacu po przebudowie. Przykładowa
strona Albumu Rodzinnego Heleny (Dzidzi) z Malewiczów Stanisławowej
Chądzyńskiej:
Pierwsze
zdjęcie: 1926. Pałac w Przeździatce po przebudowie... Wielokrotnie
przerabiany w ciągu 200 lat istnienia, teraz otrzymał balustradę wzdłuż
dachu.
i
poniżej - po obróbce cyfrowej - kolorowaniu, prawdopodobnie tak zapamiętałem
wygląd pałacu w pierwszych latach mojego dzieciństwa - mieszkałem obok pałacu
do 1954 roku i w następnych latach wielokrotnie odwiedzałem park z akwenem i
pałacem.
Pałac w Przeździatce w
1926 r.
Fot. Autor nieznany.
Cyfrografia: Michał Kurc.
Prawdopodobnie
w 1926 podczas przebudowy pałacu w Przeździatce posłużono
się najchętniej stosowanymi detalami przez Merliniego...
-
Tu balustradą.
Czyżby sentyment rodziny Malewiczów do Pałacu na Wodzie w warszawskim kompleksie pałacowo-ogrodowym w Łazienkach Królewskich
- po przebudowie - uczynionej ręką naczelnego architekta Rzeczypospolitej
Dominika Merliniego (Domenico Merlini) włoskiego architekta?
Rok
2009
W
dniu 23 marca 2009 r. w Galerii Sokołowskiego Ośrodka
Kultury odbyło się spotkanie z Panią Heleną Chądzyńską
z Malewiczów, córka ostatnich właścicieli Przeździatki.
Pani Helena wspominała swój szczęśliwy dom...
Opowiadanie,
ilustrowane fotografiami z rodzinnych albumów, odsłoniło
wiele ciekawych kart z przedwojennej historii Przeździatki,
Elżbietowa i Sokołowa.
Kadry
- Cyfrowe Studio Video "Grom" z Węgrowa.
Kończąc
opowiadanie Pani Chądzyńska powiedziała: "Świetnie
wyszły te foty. Uważam, że Sokołów to powinien znać,
powinien te fotografie mieć. Ja bardzo chętnie oddam
te fotografie...".
Mam
sentyment do Przeździatki i pałacu. Od roku 1949,
pierwsze pięć lat mojego życia mieszkałem w sąsiedztwie
pałacu - w oficynie mieszkalnej obok stylowego budynku
ze szklarnią. Dlatego z wielką przyjemnością
eksponuję fotografie z tych albumów - najbliższe
opowiadaniom moich Dziadków, Rodziców i innych osób o
życiu Państwa Malewiczów w Przeździatce.
Galeria
wybranych fotografii z Albumu
Rodzinnego Heleny (Dzidzi) z Malewiczów Stanisławowej
Chądzyńskiej
Autorzy
zdjęć nieznani. Obróbka cyfrowa: Michał Kurc.
Przeździatka,
Rodzice Helena i Zbigniew z piątką dzieci, Marysia siedzi na ławce,
Hania i Witold stoją, Zbysio i Dzidzia w środku...
|
|
